در یکی دیگر از سلسله مقالات آموزشی که در مورد صنعت عطرسازی تهیه کرده ام ، به موضوع شیمی عطرسازی و مواد تشکیل دهنده عطر خواهم پرداخت . امیدوارم نکات این مقاله برای علاقه مندان به شیمی عطرسازی مفید باشد .
در شیمی عطرسازی طیف گسترده از انواع مواد مورد استفاده قرار می گیرند اما عموما یک عطر معمولی از مقادیر بالایی حدود 70 تا 95 درصد از الکل تشکیل شده است و مابقی محتویات آن را معمولا سایر مواد شیمایی و روغن های اساسی تشکیل می دهد .
هر آنچه که درباره نحوه تولید عطر لازم دارید را در این قسمت می توانید مشاهده نمایید .
در ابتدا بهتره کمی در مورد مواد خام تشکیل دهنده عطر توضیحاتی را ارائه کنم .
همانطور که یک نقاش از ترکیب نمودن متناسب دو رنگ آبی و زرد ، قادر است رنگ سبز جدیدی را ابداع کند ، عطر سازان نیز می توانند از آمیختن چند ماده خام که رایحه های مختلفی دارند ، یک ماده با رایحه ای جدید را تولید کنند . برای ساخت عطر ، ترکیب نمودن مواد مختلف با یکدیگر هنری است که به خلاقیت بالا و دانش روز نیاز دارد . شخصی که خود را به عنوان عطرساز معرفی می کند باید از خواص فیزیکی و شیمیایی مواد خام سازنده انواع عطر ها آگاهی کامل داشته باشد . دانستن دانش کامل ، او را در ساخت فرمولاسیونی خاص و در نهایت ارائه عطرهای خارق العاده تر کمک می کند .
به عنوان مثال عطرها بر پایه یا با اسامی گوناگون و در عین حال کیفیت کاملا متفاوت به بازار عرضه می شوند که نمایانگر هنر ، علم و استعداد عطرساز در ترکیب نمودن مواد خام با یکدیگر می باشد .
هر آنچه که در مورد دلایل استفاده از عطر لازم است بدانید را در این بخش می توانید مشاهده کنید .
به شما پیشنهاد می کنم به سایر مقالات بنده که در مورد عطر و ادکلن می باشد هم سری بزنید .
به طور کلی مواد تشکیل دهند و مورد نیاز در صنعت عطرسازی را می توان به سه بخش تقسیم نمود :
روغن گیاهی ، مواد حیوانی ، مواد شیمایی
در سال های اخیر بسیاری از منابع مواد خام عطر تغییر کرده اند . عواملی همچون مسائل اجتماعی ، اقتصادی ، حفاظت از محیط زیست و حیات وحش ، رشد صنعتی و تغییر ذائقه مردم در این تغییرات نقش به سزایی داشته اند . تغییر این عوامل ، خواسته یا نا خواسته در اتخاذ تصمیم های مدیران صنایع عطر موثر بوده و عطرساز می بایست بر اساس دستورالعمل های جدید به کار خود ادامه دهد . او باید به دنبال موادی جدید و مناسب باشد که گاهی همین جایگزین کردن آنها موجب پدید آمدن تحولی شگرف در این صنعت شده است .
میزان تولید اکثر روغن های پایه و محصولات گیاهی در کشور های در حال توسعه ارتباط مستقیم با نیروی کار دارد . از آنجاییکه نرخ دستمزد نیروی کار در این کشور های رو به افزایش است ، تلاش زیادی جهت مکانیزه کردن تولید محصولات شده است تا به نحوی از افزایش بهای مواد خام جلوگیری شود . گاهی نرخ دستمزد نیرو کار منجر به افزایش بهای محصولی شده است که عطرسازی و شیمی دانی که آن را تولید می کند مجبور به جایگزین کردن حتی موقت این ماده کند .
تاکید بر حفظ حیات وحش در سال های اخیر موجب شده است که بعضی از مواد حیوانی ویژه در برخی از کشورها کمیاب و یا نایاب شودند . به عنوان مثال در آمریکا به منظور حفظ نسل وال استفاده از عنبر حیوانی ممنوع اعلام شده است و شکار آن جرم سنگینی محسوب می شود . از طرفی ، تصویب آیین نامه های جدید در مورد صادرات و واردات هر کشور ، می تواند به نوعی در نحوه صدور و ورود مواد خام تاثیر مستقیم داشته باشد .
مجموعه ای از اینگونه عوامل باعث می شوند تا با کاهش تولید مواد طبیعی ، به تدریج مواد شیمیایی سنتزی جایگزین آنها گردد .
ریشه کلمه عطر از کلمه لاتین Parfum گرفته شده است و به معنی بوی گذرا می باشد .
در سراسر تاریخ ، عطرها نقش مهمی را در زندگی بشر ایفا کرده اند و همواره شادی ، زیبایی و عشق را به خود به همراه اورده اند . تاریخ استفاده از عطرها به مصر باستان باز می گردد . مصریان جهت معطر کردن قبر های مومیایی شده خود از آنها استفاده می نمودند . در آن زمان مصری ها و یونانی ها ، به حمام های سنتی خود عطر نیز اضافه می کردند . در کتب مقدس قران و انجیل از مواد معطره ای مانند مشک و سنبل یاده شده است . حتی تا زمان های نه چندان دور ، عطر بیشتر مورد مصرف طبقه مرفه جامعه قرار می گرفت در حالی که امروزه عطر و محصولات متنوع جانبی اش به راحتی در دسترس عموم مردم قرار می گیرد .
عطرسازی مدرن آمیخته ای از هنر ، علم و تکنولوژی می باشد . از میان علوم مرتبط با عطر علم شیمی در قلب آنها قرار گرفته است و از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد . شیمی عطرها کاملا پیچیده است و در برگیرنده بیش از پنج هزار ماده طبیعی یا مصنوعی مختلف می باشد که ساخت و یا استخراج بسیاری از آنها فقط توسط شیمی دان ها انجام می پذیرد . شیمی عطر به بررسی خواص فیزیکی و شیمیایی مواد از جمله رایحه ، فراریت ، قدرت و پایداری می پرداز . این خواص با ساختمان مولکولی آنها ارتباط مستقیم دارد . در ساختمان هر مولکول ، گروه هایی قرار دارند که به مولکل خاصیت فیزیکی و شیمایی ویژه ای می بخشند که با نام گروه های عاملی معروف اند .
بنابراین، طبقه بندی مواد شیمیایی بر اساس این گروهها، می تواند ابزار مهمی جهت شناخت مواد معطره برای عطرساز باشد. البته میزان تاثیر گروههای عاملی به تعداد و موقعیت آنها نیز در مولکول بستگی دارد
از آنجائیکه در عطر، صدها ماده با گروههای عاملی مختلف در کنار هم قرار می گیرند، این امکان وجود دارد که بعضی از آنها تحت تأثیر عواملی مانند هوا، نور و دما فعال شده و با سایر مواد واکنش دهند. این فعل و انفعالات شیمیایی می تواند در عطر به تشکیل مواد جدیدی منجر شود که سبب تغییر رایحه در آن گردد. بنابراین توصیه می شود که یک عطر باید حداکثر تا دو سال پس از باز شدن مصرف گردد و هنگامیکه از عطری استفاده نمی شود، درب آن باید بسته باشد و حتی بهتر است در مکانی خنک و تاریک نگاهداری شود
امروزه با توجه به مصرف روزافزون عطر در جهان، استفاده از ترکیبات شیمیایی سنتزی در ساخت انواع عطر ها رو به رشد می باشد و به همین دلیل در بسیاری از شرکتهای مدرن عطرسازی، آزمایشگاههای مجهز شیمی ساخته شده است که طیف وسیعی از شیمیدانان متخصص در امور آنالیز، سنتز مواد و همچنین بیوشیمیست ها در آنها مشغول بکار می باشند.
طبیعی بودن مواد در این صنعت، هیچ مزیت ویژه ای بر سنتزی بودن آن ندارد زیرا امروزه شیمیدانان موفق شده اند بسیاری از آنها را با کیفیت استاندارد تولید کنند که ایمنی آنها نیز کمتر از مواد طبیعی نمی باشد. از آنجائی که کیفیت رایحه مواد معطره طبیعی به شرایط آب و هوایی کشت گیاه بستگی دارد و بعضی از آنها از کیفیت پایینی برخوردارند، عطرساز مجبور به استفاده از نوع سنتزی که دارای رایحه بهتری ست، می باشد. با این حال در بعضی از موارد، استفاده از مواد طبیعی جهت رسیدن به کاراکتر ویژه عطر، ضروری بنظر می رسد.
تب جدیدی که بازار را در سالهای اخیر فرا گرفته است، برچسب تبلیغات طبیعی بودن مواد می باشد. گاهی کارخانجاتی که محصولات جدید خود را ارائه می دهند از مزیت طبیعی بودن مواد موجود در محصول های خود به عنوان عاملی تبلیغاتی استفاده می کنند، این تفکر نیز در جامعه وجود دارد که هر ماده طبیعی ایمن می باشد. واضح است که این نتیجه گیری در همه زمینه ها صحیح نمی باشد مثلا هم شوکران و هم بوتولینوم " از مواد طبیعی بشمار می روند ولی هیچ کدام را نمی توان بعنوان مواد ایمن برای مصرف کننده معرفی نمود.
در صنایع عطرسازی نیز همچون صنایع دیگر ، استفاده از برخی مواد طبیعی توسط انجمن بین المللی عطر ممنوع یا محدود شده است . به عنوان مثال صمغ سفید بلسان به دلیل اینکه حساسیت های پوستی در انسان ایجاد می کند کمتر در عطرسازی استفاده می شود .
برخی از انواع مواد شیمیایی پر کاربرد در عطرسازی عبارتند از :
الکل ها ، استر ها ، هیدروکربن ها ، اسید ها ، آلدئید ها ، کتون ها ، فنول ها
بیشتر عطر ها از یک ساختار سه بخشی تشکیل شده اند . این سه بخش اساسا به اسامی نت بالایی ، میانی و پایه شناخته می شوند . ترکیب شدن این نت ها با هم سبب می شود که یک رایحه یک عطر با کیفیت علاوه بر جذاب بودن ، در بیشتر طول روز ماندگاری خودش را حفظ کند .
به دلیل اینکه علم تولید عطر خوب ، بسیاری پیچیده است ، در دنیا اکثرا شیمی دان ها اقدام به ساخت و تهیه عطر می کنند . در کل کسانی که جزو بهترین عطرسازان دنیا قرار دارند ، باید از خصوصیات مواد مختلف ، واکنش های شیمیایی و قدرت بویایی خوبی برخوردار باشند .
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها